ЧЫҢГЫЗ АЙТМАТОВ

НАСЫЯТ

ЧЫҢГЫЗ АЙТМАТОВ

Мисалы, бая күнү мен шаардын сыртында жүрүп, жол боюнда токтоп турган кыпкызыл, жапжаңы эки “Жигулини”, алардын фонунда сүрөткө түшчүдөй бөйрөктөрүн таянып, кайкайып, сигареттеринин түтүнүн көккө үйлөп, жөө-жалаң бараткан адамдарга “а байкуштар” дегенсип мен-менсине карап турушкан бир нече жигиттерди көрдүм. Эгер булар: “Мен бу машинада баланчадай иштерди жасадым”, “Мен түкүнчө километрди зымырап койдум” деген сыяктуу мактанычтар менен жашабаса, машиналары бар экенине чиренип, башкалардан өздөрүн жогору санабаса, анда жакшы деп ойлодум өз ичимен. А эгер тескерисинче, булар өздөрүнүн “Жигулилеринин” кулу болсо, андан башка кызыкчылыктары, адамдык бийик максаты, умтулуулары болбосо бул, албетте, жаман. Сырткы кебетелерине карап баалаганда алар: “Көрдүңбү, биз кандай кыйынбыз” деп эле тургансышат. А эгер аларды башка нерсе кызыктырып, кандайдыр бир маанилүү иштерди талдашып, бири-бирин рухий жактан байыта турган маалыматтарды алмашып жатышкан болсо, көздөрүн май басып калбаган болсо, анда, албетте, жогорудагы мен көргөн сценада коркунучтуу эч нерсе деле жок.

* * *

Мен адамдар өлүм менен бетме-бет салгылашып жүргөн кандуу майдандарда да адамдык бакыттын бир көз ирмемчелик жылт эткен учурлары болгондугуна ишенем. Бактылуу мүнөттөр душмандын үстүнөн болгон жеңиштерде эле эмес, ички рухий жеңиштерде да болот. Жоокерлер душмандан белгисиз бийиктиктерди улам ээлөө менен бирге адам рухунун бийиктиктерин да ээлешкен.

* * *

Балалык жана өспүрүм кездин таасирлери жазуучунун чыгармачылык турмушу үчүн чынында да маанилүү фактор. Бул – ойлорду, картиналарды, адамдардын образдарын сен ар дайым сузуп алып турган ыйык башат же кудук сыяктуу. Жаштык жана балалык кез дүйнөнүн сулуулугун таза жана көркөм түрдө кабылдоочу, аны ошол калыбында көңүлгө бекем түйүп калуучу эң дилгир, күнөөсүз жана кристаллдан тунук курак.

* * *

Мен отуруп алып өзүмдү Күркүрөө суусунан сүзүп бараткандай сезген “Ээр таш” азыр да турат. Албетте, турмуштук реалдуу, көнүмүш эле көрүнүштөрдү балалык сезим кыйла чоңойтуп, экилентип элестетээри бышык. Бирок, мен аларды кийин жаңырган, өзгөргөн түрүндө пайдаландым. Мындан башка дагы далай деталдар да ошол балалыктын дүйнөсүнөн алынып жатышы ыктымал.

«Кыргыз туусу» («Кыргыз гезиттер айылы»), 15.05.2009-ж.

 

11.10.2025

Катталуу зарыл

💬 Комментарийлер

✍️ Комментарий калтыруу үчүн катталышыңыз же киришиңиз керек.

Азырынча комментарийлер жок.