Бабырган баатырдын кантип тоого айланганы

Анын бул оюн Адыгандын аялы – Бабыргандын апасы билип калып, уулу менен күйөөсүнүн ортосуна Көк-Туу тоосуна айланып тосуп тура калды. Адыган керилген саадагын ылдый түшүрүп, уулуна ачуулуу бакырды.

– Сен атаңды укпай, тынч жаткан уруулаш туугандарга бүлүк түшүрдүң. Колуктунун колун жөн сурабадың. Ушунуң үчүн, Алтай жеринин четинде – чек арада, түбөлүк үнсүз тоо болуп турасың. Эч качан мындан ары эч ким менен согушпайсың, бирок өз элиңе душмандар жакындаса кабарлап турасың. Ал эми, капыс уктап калбашың үчүн, же кайнаган каныңды суутуп турганга, түндүктүн муздак шамалы башыңдан желпип турат.

Чарту-Хан менен Кара-Кай уулдарым, мобу тилазардын тигил жакка кетчү жолун тосуп кайтарасыңар. Ал ордунан жылып, Алтын Көлгө башка колукту издеп кетип калбасын, – деди.

Бир тууган иним Тарылык*, сен, Айым дайранын сол жээгин кайтар, Бабыргандын жолун тоскун, ал Алтайды аралап кирип кетпесин. Мындан ары дайым ушундай болот.

Эч качан ыйлабаган баатыр Бабырган, атасынын өкүмүн угуп, башын жерге салып буркурады, тоого айланып баратып.

Азыр да, Алтай жеринин чегинде Бабырган тоо жап-жалгыз турат. Бабырган өткөн эрдиктерин жалгыз өзү эске салып үнсүз. Телибестин сарбаздарынан жеңилгенин, анын сулуу кызынан куру кол калганын эстегенде оор үшкүрүнөт.

Көкүрөгүнөн бул үшкүрүк асманга атып чыгып, ак булуттарга айланат да, Бабыргандын көз жашы жерге жамгыр болуп себеленет. Бабыргандын жини келгенде, башына, тармал толкундуу чагылгандан соотун кийинет, кара булут жаркылдап, анын саадагынан учтуу жебелери атылып аткандай болот.

Телибес баатыр менен анын эр жүрөк уулдары, туугандары бүт тоолорго айланып, азыр да шор элинин Абайыш деген жеринде турат. Ал тоолордун төбөсү, Телибестин уулдарынын баштарына сеңселген чач өсүп чыккандай – кара чер токой. Баатырдын татынакай кызы да тоого айланып, толгон-токой байлыгын өзү менен кошо катып алды. Алардан эч айрылгысы келбеди. Баягы куш туура айтыптыр, чынында эле өтө сараң болгон экен, ал сулуу.

 Тарылык*- азыркы карталарда Сарлык деп ката жазылган.

Которгон: Алтынай Темирова