ЭНЕКЕ

ЭСИМДЕ

 

Жайдын бир толук кезинде,

Адырлуу тоонун бетинде.

Сан гүлдөн тандап бирди үзгөн

Жайдары селки эсимде.

 

Агарып тоодон таң аткан,

Суюлуп жылдыз бараткан.

Калды го бекен эсиңде

Кыйышпай күлө карашкан.

 

Өзүмдү сага берем деп,

Өмүрдүн гүлүн терем деп.

Сүйлөшкөн күндөр эсимде

Турмуштун сыры терең деп.

 

Антыңды эстеп таңдагы,

Көңүлүм сенден калбады.

Азыркы шайыр жаштардын

Өзүңдөй болсо алганы.

 

 ЭНЕМ

 

Күткөндүрсүң,

келдим, эне, аманбы?

Кучактачы, сүйчү

беттен балаңды!

Беш жыл бою

тентип кеттим

дайынсыз,

Сагындың го

бир көрө албай

карамды!

Сагынганда

тентип кеткен

балаңды

Жүзгө жооруп

жүгүрттүң го

санааңды?

Каттоочудан:

“Кат жазсын!” –

деп айттырып.

Кийинчерээк ала

бердиң мазамды.

Тентек эле эмне

болду дедиңби?

Күндө ойлоп, асан

кайгы жедиңби?

Кимдер тилдеп,

кимдер шагын

сындырып,

Муңайтты деп,

кейиттиңби

зээниңди?

Шалаакы эле

кандай алда

жүрөт деп,

Кейидиңби

үстү-үстүнө

кайгы жеп?

Баягы уулуң

дайынын таппай

кетиптир,

Деген өңдүү

уктуң бекен

ушак кеп?

Орой эле,

алда каткан

балам деп,

Эми кайдан,

кандай кабар

алам деп,

Уруп-согуп,

бирөөлөр

кыйнады деп,

ойлодуңбу

“жарам” деп?

Зөөкүр эле

эмне болуп

кетти деп,

Окуймун деп

кандай жапа

чекти? деп,

Кабактарда арак

ичип, мас болуп,

Жүрөбү деп,

ойлодуңбу

тепки жеп?

Билбестиктен

иштей берип

билгенин.

Бирөөлөрдөн угуп

жүрөт дедиңби.

Ууктурчу

уудан ачуу

тилдердин.

Өжөр эле

болбос ишти

талашып,

Бууркандап,

ээ-жаа бербей

жадатып,

Ойлодуңбу,

көрүнгөндөн

тепки жеп,

Жүрөбү? деп,

оозу-мурдун

канатып?

…Жок, энеке, мындай

иштер болбоду!

Орой, өжөр,

зөөкүрчүлүк мүнөзүн

“тентип” кеткен

балаң өзү оңдоду.

Ай, ушул сен,

кейий берген

энемсиң,

Бекер ойлоп,

бекер кайгы

жегенсиң.

Мен кетерде,

беттен өөп

кучактап:

“Кагылайын

кайраттуу жүр” –

дегенсиң.

Энекебай,

кайратыман

жазбадым.

Мен мурунку,

мен эмесмин –

башкамын.

Тентек жана

таарынчаактык

жаман экен

ишен, эне,

таштадым!

Бирөө да жок,

өзүң билген чагымдын,

Баягы мен,

бүгүн бөлөк,

жаңырдым.

Берчи, энеке,

мурункудай

эмейин,

Берчи, энеке,

эмчегиңди

сагындым!..

Ха… Ха!.. Ха!..

Чүкө салган

тулубум,

Ташта, энеке,

кереги жок

мунуңун!

…Чүкөнү мен

кетерде эле

төккөмүн.

Ташта, энеке,

чүкө ойноодон

өткөмүн.

Үстүбүздөн

зуулап өткөн

5 жылда,

Шайыр жаштар

арасында

өскөмүн!

5 жыл мурун

чүкө ойногон

балаңды,

Тарбиялап,

шаардагы усталар,

Көрдүңбү эне,

балаң кайта

жаралды!

Эч ким менин

сындырбады шагымды,

Эч ким мени

уруп-согуп ыйлатып,

Эч ким менин

кейитпеди жанымды.

Койгун, эне,

кабактарда болбодум,

Кайра курдум,

Мүнөзүмдү оңдодум!

Ой жеңди деп,

Кайдан, эне, эстедиң,

Түшүн, эне.

Супсур ойдон

кеткемин.

Ойлой, ойлой, ойлой

келип шаарга,

Ойдун түйүнүн

жетүү менен

чечкемин.

Мени эч ким

Сабабады тепкилеп,

Жулунбады

эч кимиси,

эч качан:

Бычак менен өлтүрөм

деп кескилеп!

Окуп, эне,

Мектебимди

бүтүрдүм,

Шаардагы өмүрүмдө

5 жылдык

Көз ачылып,

Көп нерсеге

Түшүндүм.

Аячу элең жаның

ачып, энеке,

Мен кой айдап

түшкөн кезде

Адырдан.

Мына бүгүн

Ал күндөрдөн

Арылдым.

Берчи, энеке,

Эмчегиңди эмейин,

Берчи, энеке,

Ак мамаңды

Сагындым.

Мугалиммин, мен

Жаштарды окутам.

Карысаң да бизге

Энеке, керексиң,

Сабатыңды ачып

Кетем, окусаң!..

Келдим, эне,

Элди, жерди

Сагынып…

Эмнелер бар

Эл ичинде

Айтып бер.

Туулган жерим

Кетиптир го

Жаңырып?..

 

II

Бул айылдын

Жаңырганы

жалганбы?

Эмне, энеке,

Сенин оюң

сандалды,

Унуттуңбу

Айыл ичин

каптаган,

Өткөндөгү

Үшкүрүк, муң,

Арманды!

Эмне, энеке,

Мынча неге

Кейидиң,

Алигиче кала

элекпи,

жарыктык,

Жөнү жокко

Кейий берчү

пейилиң!

Эмне, энеке,

Эмнелерди

Самайсың,

“Элге, журтка

Бүлүк салган Балдардын

Сен да бири” –

Деген өңдүү

Карайсың!

…Муң-кайгыны

Кечээ баштан

Кечирген.

Бүгүн, эне,

Чыгарыпсың эсиңден.

Жүнүн сабап,

Чийин чырмап,