АДАБИЙ АЙКАШ: Китеп кумары

Айтор, эптеп он жылдыкты бүттүм. Окуп жүргөндө таанышкан Баатырбек Аманалиев деген жаш жигит, (кийин көрүнүктүү окумуштуу-философ болду) экөөбүз аттестат таратып жатканда бир жерде туруп калыптырбыз, чала моңол сүйлөштүк да, колубузга аттестат тиер замат Мединститутка жөнөдүк. Врач болуу максаты дегеле оюма келчү эмес.

Азыркы Тоголок Молдо көчөсү менен Москва көчөсүнүн кеилишкен жериндеги ошол учурдун эң кооз имаратына келип, түз эле кирип бардык. Биринчи кабаттан эле мурдубузга бир укмуш жыттар келип сокту. Эмне кыларыбызды билбей, бири-бирибизди карадык да, кайрадан атып чыктык. Экинчи кайрылганыбыз жок. Түз эле интернатка келсек, балдар түшкү тамакты оокаттанып жатыптыр. Столдун башында кара чачын арка, желкесине чейин тараган, кара сулуусунан келген келишимдүү, сымбаттуу киши үнүн бийик чыгарып, бакылдап сүйлөп жатат. Бүтүп калган окшойт, акырында кадимки эле артистерче мимика жандоо, кыймыл-аракеттер менен шөкөттөп кооздоп, “филолог болом” десең жол мына, “тарыхчы болом” эшик ачык, “математик болом” десең мынакей деп, ой-бойго койбой аттестаттарды ошол эле жерден жыйып ала баштады. Балким анын чечендик өнөрүнө бекидикпи, же кандайдыр бир жылдыздуу, мээримдүү көз карашы тартып кеттиби, ойлонуп отурганыбыз жок. Баатырбек тарых факультетине, мен тил жана адабиятка деп тизмеге жазылып койдук. Көрсө, бул киши Пединституттун эң авторитеттүү мугалимдеринин бири – Кулдашев деген экен. Ошентип, тагдыр буйруп, ушинтип айтышка тийишмин, мындай болору дегеле оюма келчү эмес, 1946-жылы Пединституттун тил жана адабият факультетинин студенти болуп калдым. Ушундан баштап, менин өмүрүмдө кандайдыр бир белгилүү максатка багытталган учур башталдыбы деп ойлойм.

“Адабий айкаш” китебинен