СҮЙҮҮ ЭЛЕГИЯСЫ

Ыр бердиң көөдөн жарган.

Сен алчы эшикти илбей,

Каныңды ыргыштатпай.

Сен тургай магдыроодо,

Тоо уктап, танктар уктап…

Апаке, ай, май томуруп бергениңчи…

Апаке, ай, бергениңчи талкан уучтап!

Дүйнөгө түрүп коюп кулагыңды

Турасың ээн короодо эстеликтей,

Ойлоруң азан-казан,

Төбөңдөн күр-шар этип лайнерлер

майрамдай келаткансыйт балаң саган.

Апаке, мен тирүүмүн, кирчи үйгө,

Бекерге көздөрүңдү күлгө айлантып

шарфымды жыттабачы…

жыттары ачуу!

Күбүрөп жылдыздарга сагынчыңды

Көп жүрдүң эшикте сен…

 

* * *

 

Бизде неге шаар аз болгон:

мунаралар аз болгон?

Жетпеппи же кубатыбыз курууга?

Тура калмак Токиодой зор калаа

эгер керек болсо биздин урууга.

Колдорунан көөр төгүлгөн усталар

(а тарыхка жазды дейсиң ким аны?)

куруу үчүн жөнөп кеткен шартылдап

Самаркандды, Бухараны, Хиваны.

капчыгайлар шаарлардан да шаңдуу эле,

мунарадан бийик эле аскабыз,

келаткан жоо алда кайдан калчылдап…

Уят менен намыс болчу акчабыз!

… Тоо үстүндө көкөлөтүп чыгарып

сүйөм шаарды!

Бир чындык бул күйбөгөн:

тоолор менен бир төрөлүп калган соң,

тоолор менен бирге өтмөй дүйнөдөн…

 

РЕКВИЕМ

 

Болгон ишти болгондой

айтамын деп жек көрүндүм, суук көрүндүм канчага,

алар менин кол-бутумду, кескилеп

жаккылары келишет

окшоштуруп арчага.

Сууруп туруп тилимди

итке ыргытып бергилери келишет

чукуп өткүр көзүмдү,

кыялында мени–чындык сепилин

жексендешет,

жеңишет.

 

Мен келаткан учурда

чурулдашпай жап болушуп жаактары,

мелтирешип калышат

кеп кылышпай дүйнөнү, акчаны,

Мен кеткенде көктөн алып, жерге чаап

ушакташат,

кезенишет муштумдарын түйүшүп

сөөмөйлөрүн чычайтат

мамиле өлүп, сүйүү өлүп…

Шедриндик жүрөк менен

жерди жара каткырып

мен алардын өрттөймүн

ач көздүгүн, өзүмчүлдүк мүнөзүн

ушакчыга токсон өлүм, калайык

бузукуга жүз өлүм!

Менмин–нагыз адамдардын сүйгүнчүгү, кусасы.

Менмин–адамзаттын бутасы!

1974-ж.

 

БОРООН МЕНЕН ДАЙРА

 

Эбегейсиз бороон келип,

агызам деп зор дайраны

өзү бара жаткан жакка.

калтырбайм деп эч нерсени

жээктен башка, таштан башка.

ушунча бир долуланды:

дайра онтоп бөлүндү онго,

бирок ээрчип аны акпастан,

көөдөн тосуп бууракандап

солго, төгүлдү оңго.

Кайсалады бороон сууну

быт-чыт кылып–уруп шарга

теңирге анан жетип үнү–

кетти озондоп булуттарга…

Акты дайра мурдагыдан

дагы сүрдүү, дагы шаңдуу,

билип өзү бороон эмес,

мезгил менен жарышарды.

 

* * *

 

Самсаалаган салкын булут–

айкөл булут,

көл булут,

кез-кез ыйлап, унутпачы

кеткенде биз көз жумуп.

 

Булуттарды өчү бардай

тыткан бороон мыш кылып,

кез-кез бизди эстей жүрчү

бир аз муңдуу ышкырып.

 

Биз топурак болуп калсак

жолугабыз кайра анан:

Силер менен учуп-конуп

Дүйнөнү чарк айланып!

 

МАЙДАНДА

 

Кан майданда душманың

добулбасын ажалдын

ачык эле

жерди жара кагып бат,

автоматтан каарын бүркүп, танкасын

түптүз эле жүрөгүңө багыттап,

чарбагыңа ыргытып

же десантын, бомбасын.

ачык эле жутунуп,

ачык эле шаркыратып төксөм дейт

каның менен көз жашың…

Бейпил түндө душманың

эзел өзүн байкатпай,

көйнөк болуп денеңе,

буттарыңа кийилип

куду тыбыт байпактай,

жаткан сага шейшеп болуп оролуп,

сыркоологон жериң менен чогуу ооруп,

жексен кылат бир күнү

туюп калса баратканың тоо болуп.

…О тымызын душмандык,

кумшекердей салып сени чайына

ичип жатат канчалар,

жутуп жатат дары экен деп

сузуп алтын кашыкка,

өзүңдү-өзүң катпай сокур чычкандай

чыгып өлчү жарыкка!

 

ӨМҮР САПАРЫ

 

Адам жашап бүтпөгөн

Өмүр жатат алдыда,

Нурга жууруп жаштыкты,

Шыркыраган Күн менен

бирге чыккам чалгынга.

Балким ажал тытылган

кара туусун булгалап

жылдыздарды өчүргөнү жаткандыр.

Сезимдерди гүлдөтүп,

Жылдыз, жылдыз–

Көзгө жааган ак жамгыр!..

Аалам–адам чаңкаган

океаны өмүрдүн,

Анын ширин толкунуна чөмүлдүм.

Жаш жүрөгүм–алтын кайык

Күн отурган түнгө сүртүп жарыгын.

Барик байлап мен өстүргөн кыялдар,