ТАБЫЛДЫ МУКАНОВ

СҮЙҮҮ ЭЛЕГИЯСЫ

ТАБЫЛДЫ МУКАНОВ

Баарынан этияттап четтейсиңер.

Бирок да коркпойсуңар, чочуйсуңар.

Батынып бир маселе чечпейсиңер.

Иймейген бир уялчаак кокуйсуңар.

Алсызды коргогонго барбайсыңар.

Башкага жакшы пикир айтпайсыңар.

Көйрөңдү көтөрө чаап алдайсыңар,

Митаамды далысынан чаап таптайсыңар.

Акмакты акмак дешти билбейсиңер,

Айыбын көрсөңөр да катасыңар,

Иймейип чоң чатакка кирбейсиңер,

Уялып майдасынан качасыңар.

Байкуштар, силер кантип чыдайсыңар,

Кандайча жыргайсыңар уялгандан?

Уялып жаман ишти кылбайсыңар,

Жакшы иш да кылбайсыңар уялгандан,

Жер жүрсо шектүү карап токтойсуңар,

Кечирим сурайсыңар… чочуйсуңар…

Чынында силер такыр коркпойсуңар,

Антсе да уялчаак бир кокуйсуңар.

Бирөөнү сылыксыңар жемелебес,

Өрттөнүп уялгандан өлөсүңөр…

Жолуңар пейлиңердей кенен эмес,

Адам… жок силер адам сөрөйсүңөр…

 

ТААРЫНЫЧ

 

Кетемин мен, кеткенде да келгис болуп,

Жаш чайган көздөрүмдү жакама катып алып –

көргөзбөй адамдарга, маңыроо Айга…

Бир гана мени жоктойт акын-арык

солууга күчү жетпей,

ташууга алы келбей.

Эх, андан бир стакан басып алып

кетем мен, кеткенде да келгис болуп.

Жаш чайган көздөрүмдү жакама катып алып.

Ал кезде сен уйкунун кулу болуп,

дүйнөгө тынчтык бербей коңуругуң,

түшүңө сүйгөнүң чал болуп кирет

жакындап…

чечип бүтпөй колу курун…

Саа калат:

бөлмө-бөлмө аба калат,

түтүнү, күлү жатат чылымымдын,

бир тамчы жашым калат от жүзүңдө,

айрылып теңи калат ысык ырдын.

Ый калат,

күлкү калат… –

баары калат!

Аларды сен байлык деп баалабастан,

издейсиң жумшап мага кыйкырыгың

күз тоноп, кыш онтоткон кара бактан.

(Мен тургай бактар алек өзү менен,

каап, силкип таштай албай кышкы чакты…)

Туу кылып жүрөм, жаным, таарынычты,

Жер шарын бир чарк айланып чыккычакты,

Жер шарын чарк айланып чыккычакты…

10.12.1969-ж. (“Жан дүйнө”)

 

КЛАРАГА

 

Мен көлдө көз жаргамын.

Сен да көлдө…

Бирок, мен көлгө аз барам.

Көп барасың.

Сен келе жаткан кезде

көлүм көчүп

бүт мага келаткансыйт.

Сен мага кол сунганда

көлдүн ууз толкундары…

Сен төшкө жыгылганда –

көлдүн бал толкундары…

Чачтарың балыр жыттуу.

Эриниң балык даамдуу.

Көздөрүңдө кайыктай калкып турам.

Шуудурайт кирпиктериң камыштардай.

А күлкүң – мерген аяп,

мерген атпас

күн канат балапандай…

Сен көлгө көп бара бер!

Мен аз барам…

1968-ж. (“Каректеги жер”)

 

* * *

 

Жалаңкат көйнөк менен,

бир тыйынсыз

кеттиң сен жаз мисалы күкүк үндүү.

Жөө кантип жеттиң экен?..

Үшүдүңбү?..

Баратат эки-экиден аба жарып,

бейтааныш замандаштар.

А шаарга дале тынбай жаап жатат

Сезимдин курчун алып жалаң ак кар.

Жолуңдан бир мээримдүү аял чыгып, Кемселин чечип берер…

 

“Төрөлүп кереги не

чын болсо бул дүйнөдөн

сүйүүнүн кетиши эгер!” –

дедин эле…

Болдум мен аяз ата,

карга көөмп, ызгаар бүркүп чалкар асман.

Чоюндан бүткөнсүгөн бул көктүгүң,

сени эми кай тарапка алпарат?

Таң…

16.03.1971-ж. (“Жан дүйнө”)

 

ЭЛЕГИЯ

 

Күттүм сени эшикти ачып коюп,

арашан кан боло жаздап шыргалаң.

Өпкөмдөн өтүп жатты кара шамал,

ыркырап чоочун итттей

талашып мен жамынган ак шейшепти…

бир үмүт алдайт мени шыйпалактап,

алдаймын ал үмүттү өлгөндө араң.

 

Бир жансыз тымтырс турат көчө, көңүл,

өмүрдү көксөп жатып өчөбү өмүр?

… Эшигимден шар дей түшүп таң далай,

эшигимди мөндүр чертет манжадай,

эшигимди шамал ачат жашыруун,

эшигимди шамал жабат сенден сыпаа, акырын…

Түн мактанат, ай-жылдызын алып чыгып койнунан.

Чымыратып бойду кан –

сен жашаган,

сен дуулаган,

сен өлгөн;

Канча кайгы мени көздөй жаа тартып,

шар жандырат ой-санаамды эми өргөн.

Тургансыйсың каалганы ача албай,

тргансыйсың күтуп мени балкондо…

Ойлор келет, ойлор келет шарактап,

карасы жок, сарысы жок, баары – аппак.

Сен эмессиң, сен эмессиң, а сыртта,

мени күткөн: кара шамал…

жаан…

30.09.2025

💬 Комментарийлер

✍️ Комментарий калтыруу үчүн катталышыңыз же киришиңиз керек.

Азырынча комментарийлер жок.