ТАБЫЛДЫ МУКАНОВ

СҮЙҮҮ ЭЛЕГИЯСЫ

ТАБЫЛДЫ МУКАНОВ

аптап…

Жаан сенин чачыңдай!

Шамал сенин ачууңдай!

Аптап сенин денеңдей…

1974-жыл (“Жан дүйнө”)

 

* * *

 

Сен кетсең, кеттиң үйдөн – түнөгүмдөн,

кетпедиң жүрөгүмдөн,

ойноктоп сүзүп жүрдүң кандарымда.

Калдым мен ак жаанында махабаттын.

Жаз маалында ажыроо кандай тозок:

чыйырчыктар экиден учуп барат,

барат сүзүп экиден ак куулар да,

бир уя салып жатат эки ак чымчык,

келет өсүп кош тал чөп ташты жара.

Тиктешет эки бирдей тыйын чычкан

Мончоктой көздөрүнө кумар жыя…

Сүйүүбүз экөөбүздүн кайдан келген

адашып буларга, ыя?

1974-ж. (“Каректеги жер”)

 

КҮТҮҮ

 

Таңдар атып жалгыздыкта,

жалгыздыкта кеч кирип,

күттүм сени үстүмдөгү көйнөгүм

дал-далынан бөлүнгүчө эскирип.

 

Күттүм сени, өтүгүмдүн таманы

он жыртылып жез мыктарга толгуча,

куттум сени, чымкай кара плащым

бопбоз болуп оңгуча.

 

Күттүм, күттүм калгычакты кылдарсыз

боор комузум – эрмегим.

Тоодой-тоодой таш көмүрлөр, отундар

түгөнгүчө келбедиң.

 

… мен үчүн сен – дүйнөдөн жаш өткөндөй

жыйылбай эч чачпагы…

Аттиң, сени так ушинтип күткүчө

так ушинтип сүйсөм эмне башканы!

1975-76-жж. (“Жан дүйнө”)

 

САГЫНЫЧ КАЙРЫКТАРЫ

 

I

Арчадай жашыл элем,

Саргайдым кара талдай күзүндөгү,

булбулдар конбой калды бутагыма.

Күн мээрин салбай калды кучагыма –

Элестеп көздөрүңдүн жүзүмдөрү,

Мен өндүү жалгыз меңиң жүзүңдөгү!

 

Сагыныч желесинде тыбырчылайт,

Жүрөгүм өмүр сүрүп жөргөмүштөй.

Неликтен жерлер туташ болсо дагы,

Тагдырлар айрык бойдон?

Өң көрүшпөй…

Алгамын жаздык кылып каттарыңды,

Төшөгүм жупжукабы, капкалыңбы –

Билбеймин! Көңүлгө ороп таң атырам

Кыялдар жылтылдаган асманыңды.

 

II

Арчадай жашыл элем.

Эмичи? Көлөкөмдө эч адам жок.

Сен келип олтурсаңчы чачыңды өрүп!

Ууз күлкүң жазга чайкап көңүл күзүн,

Кайрадан шуудурайын барик төгүп…

Капыстан тийген албуут шамалдарда,

Карс этип сынып кетсем эмне болду?

Гүлдөргө төкпө анда жаштарыңды,

Сууй түшкөн Күнгө чачпа аптабыңды!

Жыйып кой жүрөгүңдүн бир бурчуна

Саргайган жалбырактай каттарымды…

 

III

Арчадай жашыл элем.

Саргайдым саясында сагынычтын.

Мен тосуп бүркөө кечтин чагылганын,

Бурк этип көккө атылса жалындарым.

Ал отту көрөр белең коюу түндө!

О, анда… тростордой үзүлмөкчү

Таш көзөп саа бараткан тамырларым!

 

IV

Арчадай жашыл элем,

Кагырадым…

Сен качан жаз күнүндөй жадырадың?

Көрсөм, ээ, курагыңды талдан кырчын,

А балким, мөмо байлап калгандырсың…

 

V

Айланам, сенден эмес алтын жерден,

Айланам сенден эмес, салкын желден.

Айланам, мөңкү аккан булактардан,

Айланам, сагынычтан – уяткарган! –

Сапсары жалбырагым

түшүп бүттү,

Ичкерген манжаларым бүчүр бүрктү.

Күз булбул күүлөрүнө эрип кетти!

Бир ирет көлөкөмө келип кетчи?

Кайрадан бүтүп сынган бутактарым,

Күндү мен өмүрлүккө кучактадым!

1975-76-жж., (“Жан дүйнө”)

 

БРОНЬ

 

Көңүлүңдү буралбаймын сенин эми

баягыдай ырлар арнап –

чартылдатып сезимдерди…

Сөзүм менен кооз, үлпүлдөк,

Кашым менен Ысык-Көлдүн чабагындай ойноктогон,

сырым менен тумар кылып катып жүргөн,

көзү менен ой толгон.

Тарталбаймын көңүлүңдү баягыдай,

күлкүм менен көөдөндү чарт жарып чыккан,

кыялга батуу менен,

жүрөк менен дүкүлдөп бүт бардыгын

күн мурда туюп турган алыстыктан,

тер менен жүзүм ылдый тызылдаган,

жаш менен,

лапылдаган табым менен

буралбайм көңүлүңдү

баягы кыз кезиңдей,

тагдырым, о ал тургай каным менен…

Санап дагы не кылам калгандарын.

Сен азыр танкасың да огу өтпөгөн

бронсуң абдан калың!

28.02.1983-ж., (“Жан дүйнө”)

 

САГЫНЫЧ

 

Шыбырап жылдыздарга сагынчыңды

Көп жүрдүң эшикте сен,

Кантмек элең уулуңдун коңуругун

Далай жыл эшитпечең.

Апа, сенин ак сүтүң деңиз болуп

дээримде чалкып жатат

(ант урсун, ак сүтүңдү кечүү издеп кечип кетсем).

Сени мен терметким бар –

Жүрөккө бөлөп алгам,

Сен мага сүйүү бердиң,

30.09.2025

💬 Комментарийлер

✍️ Комментарий калтыруу үчүн катталышыңыз же киришиңиз керек.

Азырынча комментарийлер жок.