Шота Руставели

Жолборс терисин кийген баатыр

Шота Руставели

(*Мажнунумсуң — ашыгымсың, сүйгөнүмсүң)

Махабатым дагы үч эсе күч курар,
Убайымдан курган жүрөк кутулар.
Муну аткарсаң, таалай гүлүм кайра өсүп,
Жалаң гана жыпар жыты буркурар.
Тосуп алсам күндөн кайткан арстандай,
Ашыктыкта мындан артык эмне бар.

Бир жыл эадес, таамай үч жыл карагын,
Көлгө түшүп кетсе дагы, караанын.
Табарсың дейм, таап кайтсаң, жаркыным,
Мен да гүлдөп, миң түрдөнүп калармын.
Таппай кайтсаң, аянычтуу көрөсүң,
Кызыл гүлдүн соолуп калган сабагын.

Күдөр үзбөй үч жыл күтөм, антымды ук,
Менин антьгм ак тилегим туптунук.
Сени унутсам жете албасмын бейишке,
Ашыктыктын тозогунда тумчугуп.
Жан чыкканча, күнүм, сени күтпөсөм,
Жок болгоңум, махабаттын анты уруп».

Автандил шер: «Күнүм, сенин бул оюң —
Акыл менен эрдик шартты койгонуң.
Аткарайың, менин күнүм, сен үчүн —
Кыйын милдет, кыйын сыноо — бул оюң.
Мага дагы керек дары ушул эле
Ырас айттың, күнүм, кулуң болоюн».

Кошту Автандил: «Сен бейиштин күнүсүң,
Күндөй тийип жарык кылдың жер жүзүн.
Сүйүү шерти сени артыкча жараткан,
Күмүш нурлуу күн болсун деп күн үчүн.
Жоодураган сансыз жылдыз артыңдан
Уяң сезет көктө калкып жүрүшүн»...

Тийген жери бир бирине эки нур
Махабаттан шашып соккон бул учур.
Кандай кыйын, чын ашыктык акыры
Көккө учканы ушул беле же кургур.
Күлө карап, айдай тиштер жарк этет,
«Мен сендикмин, мен сендикмин» — дейт утур.

Ошол саат, таттуу сөздөр сүйлөштү,
Ошол мезгил, бир минуттан тез өттү.
Ашыктыкта көз уяңдык кылбайбы
Булар эле айланган куш көктөгү.
Ак тилекти жүрөк бирге сокконго
Чын махабат эритпейби жүрөктү.

Мына ошентип сыр алыша келгенде,
Сүйүү шертин жара айтып бергенде,
Адамзатта түк болбогон махабат
Бир ай, бир күн отурган кез термеле.
Сүйүү эрки араң гана айрылды,
Автандил күн эрип кеттим дегенде.

Теңселиңки шер турган кез ошондо,
Жетермин деп талпынып кол созгонго.
Эки көздөн мончоктоп жаш тамчылайт,
Ой, айрылуу... түштүң неге ортого?..
Автандил шер карыш жылып баса албайт,
Айрылуу да махабаттын оту го.

Деди Автандил — бул сөздү айтты өзүнчө:
«Ажыратуу чок салды го көңүлгө.
Ашык жардан айрыларда түштүң го —
Жалбырактай сары санаа өңүмө.
Жарым үчүн азап жанга ширинсиң
Жарым үчүн өлсөм дагы жок күнөө».

Шер уйкуда... жашын төгүп шолоктол,
Уйкусунан улам чоочуп ойгонот.
Дем алышы аяңычтуу жигиттин,
Чын сүйүүдөн ысык аккан жаш толот.
Тинатини көзү илинсе уйкуга,
Ыргып турат, ал түшү го — жок болот.

Жипке тизген ак берметтей жаш тамат,
Чын ашыктык жүрөктү отко каптамак.
Түн уйкусуз таңда туруп Автандил,
Алыс сапар жол жүрүүгө аттанат.
Мына ошентип, кетип бара жатканда,
Ростеванга мындай деген кат жазат.

Бир жигитке: «Ме, — дейт катты, — алпаргын».
Автандилдин анда эмнени жазганын —
Окуйлучу: «О, таксыр, хан, ойлочу,
Ростеван деп алыс кетти атагың.
Жерлер кезип дагы жайып кайтайын,
Билбегени калган болсо ааламдын.

Сапар чегем, жоолор менен согушам,
Жерди кезип, тулпар менен көккө учам.
Тинатиндин таалайы үчүн уу төгөм
Ханым, сага болгон болсо ким душман!
Зомбулукту эрдик менен кыйратам,
Алсыздарды алгыр кылам, болушам».

«Баракелде, — дейт Ростеван. — Бала шер —
Эр жарагы эрге бүтпөс кур бекер,
Жоо ичинде кол кыйратып чер жазып,
Чак эмеспи кумар канар бул кездер,
Сапарга аттан. Биз каларбыз айрылып,
Чок түшкөндөй жүрөгүбүз тыз этер».

Шер ошондо Ростеванга жүгүндү:
«Мактооңду угуп, канга кубат жүгүрдү,
Жалгыз башка канча азап түшсө да,
Түк коробос кайрат белге түйүлдү.
Жолум туман... Андан артык бакты жок,
Аман кайтып дагы көрсөм жүзүңдү».

Хан ким эле? Автандилге ата да!
Шер ким эле? Ростеванга бала да!
Хан кучактап маңдайынан жыттады,
Шер турду да, жүрүп кетти аттана.
Ошол мезгил кандай оор. Хан калды,
Жашык көздөн мөлтүлдөгөн жаш тама.

Ошол бойдон учуп жүрүп олтурду,
Күн, түн менен жыйырма күндү толтурду.
Жер менен көк ортосунда күркүрөп —
Алгыр кыраан бүркүткө окшоп учту бу...
Курган жүрөк бекем сактайт эмеспи,
Тинатинди, күндөй жаркын сулууну.

Калып жатты чөл, тоо, таш, аскалар,
Түшкөн жерде той-тамаша, сайрандар.
Элден элге таратылган күн мурун —
Шер келатат деген катуу кабарлар.
Баа жетпеген түркүн белек тартылат,
Куугунчу эрге андай жерде эмне бар.

24.12.2025

💬 Комментарийлер

✍️ Комментарий калтыруу үчүн катталышыңыз же киришиңиз керек.

Азырынча комментарийлер жок.